Kompulsywne objadanie się

Niektórzy jedzą, by przeżyć, drudzy żyją, by jeść – czasem ta druga postawa jest zgubna, ponieważ kochając jedzenie, zazwyczaj mamy skłonności do przesady. Może to skutkować np. kojarzeniem jedzenia z przyjemnością, a w rezultacie kompulsywnym objadaniem się. Jak zatem z tym walczyć i jak się wyplątać z tego błędnego koła?

Czym dokładnie jest kompulsywne objadanie się?

Kompulsywne objadanie się to ogólny termin używany do opisania zachowań polegających na utracie kontroli nad jedzeniem. Kompulsywne przejadanie się obejmuje między innymi:

Nocne podjadanie, czyli wstawanie w nocy w celu jedzenia, które powtarza się kilka razy w tygodniu. Zazwyczaj takie osoby budzą się z silną chęcią zjedzenia czegokolwiek – z czasem budzi je po prostu głód, ponieważ organizm przyzwyczaja się do przyjmowania pokarmów w nocy.

Jedzenie do przesadnej sytości, czyli kontynuowanie jedzenia, nawet gdy czujesz się pełny, co powoduje różnego rodzaju przykre dolegliwości.

Impulsywne jedzenie, czyli jedzenie pod wpływem chwili, emocji, nawet gdy nie jesteśmy głodni. Są to zazwyczaj zachcianki na spożywanie wysoko przetworzonych potraw, słodyczy itp., czyli w większości węglowodanów prostych.

Wszystkie te zachowania prowadzą do zaburzeń odżywiania, które powodują w nas złą relację z jedzeniem – myślimy o nim jako o przyjemności, dlatego też nie możemy przestać.

Potem wyrzuty sumienia skłaniają nas do głodówek i uznania jedzenia za naszego wroga, co skutkuje wilczym apetytem. Koło się zamyka, a ciągła nadwyżka kaloryczna powoduje, że tyjemy w zastraszającym tempie.

Przyczyny kompulsywnego podjadania

Istnieje wiele przyczyn takich zachowań związanych z utratą kontroli nad jedzeniem. Niektóre osoby mogą jeść z nudów, część z nich z samotności.

Kompulsywne przejadanie się może być także po prostu bezmyślnym nawykiem, nad którym się nie zastanawiamy. Dla wielu osób kompulsywne przejadanie się jest mechanizmem radzenia sobie, który pomaga uniknąć podstawowych problemów emocjonalnych.

Może to obejmować depresję, lęk lub stres związany z traumą.

Kompulsywne jedzenie wykracza daleko poza świąteczne obżarstwo, czy też przejedzenie się w naszej ulubionej restauracji.

Rozwiązanie tego problemu jest bardziej złożone niż postanowienie, by „mniej jeść” lub „więcej ćwiczyć”, aby spalić spożywane kalorie. Należy odbudować tutaj poprawną relację z jedzeniem od podstaw.

Kto jest w grupie ryzyka?

W niektórych przypadkach ludzie po prostu przejadają się, ponieważ są smutni, źli, zmęczeni, niewyspani. Negatywny wizerunek ciała może odegrać tutaj dużą rolę – dlatego najbardziej narażone na to są osoby, które mają tendencje do tycia oraz posiadają szereg problemów emocjonalnych.

Dla wielu osób kompulsywne przejadanie się jest częścią cyklu rozpoczynającego się od restrykcyjnej diety.

Nazywa się to cyklem „jedz, żałuj, powtarzaj”. Możesz rozpocząć dietę, ponieważ czujesz się źle z powodu swojej wagi lub wzrostu, ale okazuje się, że zbyt trudno się jej trzymać – zwłaszcza jeśli używasz jedzenia jako narzędzia radzenia sobie z emocjami.

W końcu osiągnąłeś punkt krytyczny i nagrodziłeś się „zakazanymi” potrawami, by potem pojawiło się poczucie winy i wstydu, a ograniczenia zaczęły się od nowa.

Cykl może być trudny do przerwania. Nawet ludzie, którzy twierdzą, że nie są na diecie, często mają poglądy na temat „dobrych” lub „złych potraw”, które przez to, że są niedozwolone, są bardziej atrakcyjne dla naszego mózgu.

Czy od jedzenia można się uzależnić?

Powodem kompulsywnego jedzenia może być także uzależnienie. W ostatnich latach uzależnienie od pożywienia stało się popularną ideą wśród niektórych naukowców.

Badacze twierdzą, że wiele pokarmów bogatych w tłuszcz, cukier i sól są uzależniające, powodując zmiany w mózgu podobne do tych wywołanych przez narkotyki. Badania na zwierzętach wykazały, że szczury, którym podaje się cukier, stają się od niego uzależnione.

Nie ma wątpliwości, że jedzenie może stymulować uwalnianie przyjemnych chemikaliów w mózgu, ale nie to czyni żywności uzależniającą. Istnieją dowody na to, że to właśnie ograniczanie jedzenia, a potem objadanie się, powoduje uzależnienie, a nie samo jedzenie.

Niektórzy badacze stwierdzili nawet, że termin „uzależnienie od spożywania” jest dokładniejszym terminem niż „uzależnienie od samych potraw/dań”.

Jak mu zaradzić, czyli dieta i terapia jako wsparcie

Zazwyczaj podczas leczenia uzależnienia zalecana jest abstynencja, jednak nie jest to możliwe w przypadku jedzenia.

W walce z kompulsywnym jedzeniem należy działać wielotorowo – za pomocą dobrze dobranej diety, która dostarczy naszemu organizmowi wszystkich niezbędnych mikro i makroelementów oraz poprzez odpowiednią psychoterapię.

Praca z terapeutą może pomóc ci odkryć psychologiczne czynniki wyzwalające – takie jak negatywny obraz ciała, które mogą napędzać Twoje zachowanie.